Hoe zorg je ervoor dat ze eruit halen wat erin zit? 

Als ukkie van drie turven hoog leerde ik van mijn ouders al dat ik de buitendeur altijd achter me dicht moest doen. “We stoken niet voor de kraaien”, zei mijn moeder altijd. Laatst moest ik daar onwillekeurig aan denken, toen we bij een renovatieproject een energieworkshop gaven aan een groep huurders.

Eruit halen wat erin zit. Dat is heel belangrijk als het gaat om energiebesparing. Corporaties, bouwers en onderhoudsbedrijven doen er alles aan om de bestaande woningvoorraad zo goed mogelijk te verduurzamen. Hoogwaardig isoleren van de schil, innovatieve en duurzame installatietechnieken, de toepassing van duurzame bronnen: alles wordt uit de kast gehaald.

Ook de netbeheerders dragen hun aandeel bij. Tussen 2012 en 2020 krijgt elk huishouden in Nederland een slimme gas- en elektrameter. Met deze slimme meter krijgen de bewoners een goed inzicht in hun energieverbruik. De netbeheerder spint ook garen bij de meter: de meterstanden worden automatisch online doorgegeven. Geen meteropnames meer aan de deur dus. Tel maar uit je winst als je alleen al kijkt naar de besparingen op manuren.

60 km/u met een Porsche

De installatie van een slimme meter is standaard inbegrepen bij ons Leef!wel renovatieprogramma. Maar daarmee ben je er niet. Alleen een slimme meter installeren is hetzelfde als iemand de sleutels van een Porsche overhandigen en zeggen: “Ga maar lekker een eindje rijden, maar je mag niet harder dan 60.” Wil je dat huurders eruit halen wat erin zit, dan moet je hen ook voorlichten over de slimme meter, tips geven en op ideeën brengen. Daarom organiseren we onder meer de zojuist al even genoemde energieworkshops. De gemiddelde Nederlander weet nauwelijks wat het bedrag is van zijn maandelijkse voorschot. Laat staan hoe dat bedrag is opgebouwd. Is het vooral elektra of gas? Veel consumenten wachten dan ook altijd maar geduldig af tot de jaarafrekening binnen komt. Om vervolgens achteraf te constateren wat het verbruik is geweest. Het bekende paard achter de wagen.

Klanteninzicht

Wij, professionals bij de corporaties, bouwers, installatiebedrijven, netbeheerders, kunnen de slimme meter langzamerhand wel dromen. Maar tijdens de workshops en in persoonlijke gesprekken met de huurders gaan de ogen je wel open. Voor hen is het vaak allemaal nieuw en onbekend. Als we uitleggen dat de slimme meter ook het sluimerverbruik ’s nachts meet, als iedereen ligt te slapen, krijgen we regelmatig te horen: “Maar ik heb ‘s nachts het licht toch uit? Dan verbruik ik toch geen stroom?“ Dan ga je uitleggen wat die oude koelkast, die antieke vrieskist, die ventilatiebox stiekem blijven wegtikken. En je merkt dat veel mensen daar nooit zo over hebben nagedacht. Vervolgens vertel je dat de slimme meter kan fungeren als realtime dashboard. Met uitgesplitst verbruik van elektriciteit en gas. En hoe je daar conclusies uit kunt trekken. Direct voor besparingen kunt zorgen, in plaats van dat je aan het eind van het jaar voor de voldongen feiten staat.

Slimme meter? Slimme weter!

Goede communicatie is een van de belangrijke succesfactoren bij renovatieprojecten. Ook (en vooral) met en naar de bewoners. Ook over energiebesparing. We kunnen nog zulke slimme meters maken; ze werken pas optimaal als de bewoners slimme weters zijn. Ik word er blij van als een oudere man zijn hand opsteekt en zegt: “Straks ga ik eens bij mijn zoon achter de computer zitten, eens kijken hoe dat werkt.” Je krijgt zelf ook weer een beter klanteninzicht van opmerkingen als “Ik wil minstens 8 minuten onder de douche staan. 4 minuten kan dan wel zuiniger zijn, maar ik vind lekker douchen belangrijker.” Iedereen maakt zijn eigen keuzes. Als dat voortaan bewuste keuzes zijn, is er al heel wat gewonnen. Wij vertellen de mensen hoe ze kunnen besparen door bewust om te gaan met energie. Met behulp van o.a. de slimme meter.

Daarnaast delen we bij onze Leef!wel renovatieprojecten ook altijd de Saldo op Groen box uit. Een ‘ludieke’ box met onder meer een waterbesparende douchekoppeling en een boekje met besparingstips. Simpele, sympathieke dingen, die bewoners graag ontvangen en goed onthouden. Met zo’n aanpak zorg je ervoor dat ze eruit halen wat erin zit!

Kijk voor bespaartips op: http://www.tersteegegroep.nl/maatschapwij/mvo-tips/denk-aan-de-verlichting/

Duurzaamheid en innovatie? Daar kun je me ’s nachts voor wakker maken. Op voorwaarde dat het wat oplevert. En daar dreigt het nou net mis te gaan. Er doemen namelijk donkere wolken op boven de zonnepanelen. Minister Kamp wil de salderingsregeling afschaffen. Dat gaat mensen geld kosten. Het werpt ze mogelijk zelfs terug in de armen van de (dan) goedkopere fossiele brandstoffen. Wat nu?

Zonnepanelen aanbrengen op je eigen woning kan een goede investering zijn. Het levert immers meer rendement op dan je geld op een spaarrekening zetten. Bij een optimale oriëntatie kun je de investering binnen 6 tot 8 jaar terugverdienen.

Het bijzondere aan zonnepanelen is dat je naast elektriciteit ook positieve belasting opwekt. De kosten van 1 kWh bedragen € 0,22. Dit bedrag bestaat uit de marktprijs van ca. € 0,06 en maar liefst € 0,16 aan belastingen. Een verhouding van bijna 25% om 75% in het voordeel van de rijksbelastingen!

De huidige salderingsregeling blijft geldig tot 1 januari 2020. Hierin verreken je de afgenomen energie tegen dezelfde prijs met de zelf opgewekte energie. Voor het restant aan terug geleverde energie ontvang je de marktprijs van € 0,06 per kWh. Al met al een mooie regeling. Maar aan dit moois komt gauw een eind. Minister Kamp heeft al verschillende keren laten doorschemeren dat hij de huidige regeling uit de wereld wil. Den Haag loopt namelijk energiebelasting en btw mis. Door de uitlatingen van Kamp stokt de groei in deze decentrale en duurzame stroomopwekking. Mede doordat hij de huidige regeling pas in 2017 of zelfs 2018 zal evalueren, zal menigeen het nog wel even aankijken om te investeren in zonnepanelen.

Twee nieuwe varianten

Het onlangs verschenen rapport ‘De effecten van en oplossingen voor aanpassingen van de salderingsregeling op NOM-woningen in 2020’ belicht twee varianten voor een mogelijke nieuwe regeling. In Variant 1 wordt het salderen volledig afgeschaft. Je betaalt het volle bedrag van € 0,22/kWh voor de afgenomen energie en krijgt voor de zelf opgewekte energie de netto marktprijs van ca. € 0.06/kWh. Variant 2 is een extra vergoeding van € 0,075 bovenop de marktprijs. In het gunstigste geval duurt het op deze manier minimaal twee jaar langer voordat je je investering hebt terugverdiend.

Van de zelf opgewekte energie wordt zo’n 65 tot 75% terug geleverd aan het energienetwerk.

Een huishouden verbruikt 4000 kWh/jaar en betaalt 22 cent/kWh. Totaal: € 880,= / jaar.

Hetzelfde gezin met zonnepanelen, die ook 4000 kWh opwekken, heeft een afrekening van 0 euro.

Bij 70% teruglevering aan het energienet zijn zowel het verbruik als de teruglevering 2800 kWh.

In een nieuwe mogelijke regeling levert dit de volgende factuur op:

Variant 1: 2800 x 0,22 – ( 2800 x 0,06 ) = € 448,= / jaar. De besparing is nu geen 100% maar 49%.

Variant 2: 2800 x0,22 – ( 2800 x (0,06+ 0,075 ) = € 238,= / jaar. De besparing is dan 73 %.

Mogelijke consequenties van de nieuwe regeling

• Huiseigenaren van bestaande woningen installeren door de langere terugverdientijd geen of minder zonnepanelen.
• Er worden systemen ontwikkeld om met de opgewekte energie direct een wasmachine, wasdroger, vaatwasser en dergelijke in werking te zetten. Of de elektrische boiler gaat warmwater produceren.
• Er komen accu’s in de woningen om het overschot aan opgewekte energie op te slaan. Deze energie wordt ’s avonds gebruikt voor verlichting, TV’s en dergelijke.

Het eerste gevolg is uit milieuoogpunt (waar het uiteindelijk toch om gaat) pertinent onwenselijk. De tweede en derde zijn oplossingen met een beperkt effect. Echt effectief wordt het pas als je het overschot aan ’s zomers opgewekte energie kunt opslaan tot de winter. Maar zulke accu’s bestaan (nog?) niet.

Effecten op de nieuwbouw en renovatie

Een nieuwe salderingsregeling heeft invloed op de realisatie van ‘gewone’ nieuwbouwwoningen, energieneutrale woningen en Nul op de Meter woningen. Hetzelfde geldt voor renovatieprojecten waarin duurzame maatregelen worden ingezet. In al deze projecten worden vaak dure technische installaties toegepast, die in de combinatie met een flink aantal zonnepanelen energieneutraal of zelfs Nul Op de Meter presteren. De bewoners hebben dan weinig tot geen energiekosten. Voorlopig is dat nog even zo, maar dit wordt na 2020 zeker anders. Door de lagere opbrengst van de saldering gaat de energie meer kosten.Hier komt nog eens bij dat de marktprijs prijs van elektriciteit zeer waarschijnlijk zal dalen, maar dat de energiebelasting alleen maar hoger wordt. Dit heeft een dubbele negatieve invloed op de nieuwe salderingsregeling.

Focus op optimale isolatie van de schil

Door gebruik te maken van o.a. hoge Rc waardes voor de schil van het gebouw, triple beglazing en goede kierdichting beperk je de warmte- en koudevraag. Minder energieverbruik dus. De extra isolatiekosten kun je over de levensduur van het gebouw verrekenen. En: extra isolatie vraagt geen extra onderhoudskosten. Dit in tegenstelling tot de dure technische installatie. Die moet vaak na 15 tot 20 jaar vervangen worden. Tijdens deze periode zijn er bovendien jaarlijkse onderhoudskosten en reparaties om de installatie blijvend goed te laten functioneren. Het totaal aan afschrijvings- en onderhoudskosten moet terugverdiend worden met de energiebesparingen en -opbrengst. Met de nieuwe saldering wordt dit een hele lastige, zo niet onhaalbare opgave. Door een goede bouwkundige schil te maken heeft de nieuwe salderingsregeling minder invloed!

Minister Kamp: snel duidelijkheid graag!

Mijn persoonlijke verwachting is, dat na 2020 variant 2 een aantal jaren wordt gebruikt als overgangsregeling. Daarna zal de saldering volledig worden afgeschaft. Maar goed, als bouwers hebben we niets aan vermoedens en gissingen. We willen onze klanten duidelijk en betrouwbaar adviseren. Is het, met het oog op de toekomst, wel of niet verstandig om pv-panelen te installeren? Doordat de regering geen klaarheid biedt over het salderen na 2020, kunnen er nu al verkeerde keuzes worden gemaakt.