De bouwopgaaf: 99.000 nieuwbouwwoningen per jaar

De verkiezingen zijn achter de rug. Ook voor bouwers en ontwikkelaars was de keuze voor partijen dit keer reuze. In bijna alle verkiezingsprogramma’s kwam ’bouwen, bouwen, bouwen’ wel voor. De politiek is onze sector, voor zover ik weet, nog nooit zo goed gezind geweest. Laten we onze zegeningen tellen. Er zijn veel bedrijven die juist nu erg geraakt worden door de omstandigheden en de pandemie waarin wij ons bevinden.

De bouw daarentegen wordt deze keer bijna niet geraakt door de crisis én er ligt, naast de energietransitie, nog een grote bouwopgave vóór ons. Het woningtekort in Nederland is inmiddels becijferd op ruim 330.000 woningen. De doelstelling is om de komende jaren 100.000 woningen per jaar te bouwen. De komende 10 jaar moeten er één miljoen woningen worden gebouwd. Even voor het vergelijk: dit zijn net zoveel woningen als twee keer het aantal woningen dat Amsterdam nu telt. Een hele opgave voor alle betrokkenen, wetende dat we de laatste jaren al moeite genoeg hadden met de bouw van 75.000 woningen per jaar.

Om woningen betaalbaar te houden, is ’bouwen, bouwen, bouwen’ de enige juiste oplossing. Voor het behalen van de doelstelling van 100.000 woningen per jaar zijn drie zaken belangrijk: goede bouwlocaties, snellere procedures en voldoende vakmensen.

Voldoende bouwlocaties

‘Voldoende goede bouwlocaties’ is al langer een groot probleem in Nederland. Tot een aantal jaren geleden zei de verantwoordelijke minister zelfs dat “Nederland af is”. Jaren heeft de overheid gestreefd naar een plancapaciteit van 80%. Dit betekent dat er voldoende plannen moesten zijn om voor 80% te voorzien in de vraag naar woningen. De gedachte hierachter was dat er voldoende ruimte moest zijn om nieuwe plannen op ’rotte plekken’ snel te kunnen invoegen en ontwikkelen. De laatste jaren heeft de overheid gelukkig een omslag gemaakt en wordt nu meer gestreefd naar 130%. We weten inmiddels namelijk dat lang niet alle bouwplannen (op tijd) de eindstreep halen. Dit geeft aan hoe belangrijk het is om landelijke regie te voeren op dit dossier. Ik ben dan ook een voorstander van een Minister van Wonen die de regie voert over voldoende bouwlocaties én snellere procedures.

Snellere procedures

Dit brengt me bij mijn tweede punt, namelijk snellere procedures. Heel vroeger, toen we nog ’kastelen en kerken’ bouwden, duurde het ongeveer een jaartje om de plannen uit te werken en daarna circa 10 jaar om de plannen te realiseren. Tegenwoordig is het in veel gevallen juist andersom. Vaak duurt het 10 jaar of meer om draagvlak te krijgen voor een plan en de bestemming te wijzigen. De realisatie van dat plan is dan meestal binnen een jaar gepiept.

Ook bij onze (binnenstedelijke) projecten en binnen onze organisatie is dit aan de orde van de dag. Inmiddels is misschien wel meer dan de helft van onze medewerkers bezig om tot bouwen te komen. Slechts een minderheid realiseert de daadwerkelijke bouw. Van overleg met gemeente en provincie, gebiedsontwikkeling, opstalontwikkeling, buurtparticipatie, omgevingsvergunning tot verkoop: het vergt een steeds groter aandeel van onze inzet.

Alle medewerking

Om een beeld te geven van hoe doorlooptijden kunnen vertragen, neem ik je even mee in een concreet voorbeeld. In 2017 kochten we een voetbalterrein waarop al een visie van de gemeente lag voor woningbouw. We zijn vol enthousiasme aan de slag gegaan en kregen vrijwel overal alle medewerking, van zowel de overheid als alle andere partijen die aan dit project hebben gewerkt. Wat dat betreft echt een voorbeeldproject.

Zoals echter meestal bij een binnenstedelijke ontwikkeling waren er toch, ondanks onze zorgvuldige buurtparticipatie, twee bezwaarmakers. Dit leidde uiteindelijk tot een Raad van State procedure waarvan, door allerlei vertragingen, een aantal weken geleden de zitting heeft plaatsgevonden. Onlangs kregen we te horen dat de Raad van State voor ons een positief besluit heeft genomen: we kunnen eindelijk gaan bouwen.

Als je dan de hele doorlooptijd van dit project doortelt, zit er straks maar liefst vijf jaar tussen het moment dat we de locatie aankochten en het moment dat de eerste bewoners hun woning kunnen betrekken. En dat bij een procedure ’uit het boekje’.

Doorlooptijd

Dit geeft wel aan dat de gemiddelde doorlooptijd van dit soort ontwikkelingen meestal nog veel langer is. Dit zal echt moeten veranderen, zeker als je weet dat bij het bovenstaande voorbeeldproject de bezwaren bij aanvang exact dezelfde waren als de bezwaren waar de Raad van State nu iets over heeft gevonden. Begrijp me goed: ik vind dat mensen (en zeker omwonenden) bezwaar moeten kunnen indienen tegen projectplannen. Maar laten we vooral kijken hoe we tot een betere en snellere beoordeling van de bezwaren kunnen komen. In dat kader heb ik goede hoop nu wij recentelijk hebben gezien dat de behandeling van de avondklok bij de rechter zelfs dezelfde middag nog kon.

Investeren in mensen

Last, but zeker not least, mijn derde punt: we kunnen de doelstelling van 100.000 woningen in mijn ogen alleen maar halen als we blijven investeren in mensen. Als we onvoldoende vakmensen hebben op allerlei gebieden gaan we de doelstelling zeker niet halen. Natuurlijk kunnen we het bouwtempo verhogen door prefabricatie en industrialisatie verder door te voeren. Dat gaan we ook zeker doen. Maar dit is geen oplossing voor alle bouwopgaves en biedt maar ten dele een uitweg. Het gaat naar mijn idee vooral om het opleiden van goede mensen in de volle breedte van ons vakgebied.

Een mooi voorbeeld hiervan is Kampus (gebouw vol talent): een bedrijfsvakopleidingscentrum in Rijssen-Holten waarvan we onlangs hebben besloten dat we het gaan uitbreiden. Op dit opleidingscentrum (dat een goed voorbeeld is van samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers) kunnen enthousiaste jongeren, eventueel naast hun werk, een opleiding volgen in de bouw. Maar dat kan ook in onder andere de mechatronica, installatietechniek en de zorg. Naast de focus op instromers is er vooral ook aandacht voor de doorontwikkeling van medewerkers die al actief zijn in de verschillende branches. Dit alles onder het motto ‘een leven lang ontwikkelen’.

99 luftballons

Afsluitend ben ik van mening dat het voor iedere betrokkene ’alle hens aan dek!’ betekent om de doelstelling van 100.000 woningen per jaar te realiseren. Omdat 100.000 woningen misschien wel erg ambitieus is, zou ik zeggen: 99.000 woningen is ook al een heel mooi resultaat! Mits……

99.000 maar geen verwijzing is naar het bekende liedje van Nena: ’99 luftballons’. Daarmee doe ik de oproep aan de politiek om niet 99 luchtballonnetjes op te laten om dingen anders te doen, maar vooral met elkaar te kijken hoe we het totale proces kunnen versnellen. Met andere woorden: niet te veel praten, maar vooral doen. En per situatie bekijken hoe we samen zo goed en snel mogelijk de procedures kunnen doorlopen. Want alleen ’bouwen, bouwen, bouwen’ leidt tot betaalbare woningen voor iedereen!

Pionieren met de meest duurzame oplossing bij renovatie

Over de doelstelling is iedereen het eens. Een nagenoeg duurzame en CO2-neutrale woningvoorraad in 2050. Maar de weg er naartoe is nog allerminst geplaveid, zegt Addie Derks, adviseur vastgoed bij woningcorporatie De Goede Woning. ‘Samen met Ter Steege pionieren we bij de renovatie van seniorenwoningen in Rijssen met MDO, ofwel de Meest Duurzame Oplossing.’

Het groot onderhoud van de circa 50 huurwoningen aan de Willem Alexanderlaan in Rijssen stond in het teken van verduurzaming van de woningvoorraad van De Goede Woning. Maar hoe doe je dat, verduurzamen? Alle woningen gasloos maken en de cv-installatie vervangen door een warmtepomp? ‘We zijn nog aan het leren,’ vertelt Derks, ‘daarom krijgen bij wijze van proef nu al twaalf woningen een warmtepomp. We onderzoeken hoeveel ruimte je daarmee kwijt bent op zolder, voor hoeveel lawaai de unit buiten zorgt en ook hoe de overstap de huurders bevalt. Vanwege de extra kosten van een warmtepomp zijn de overige woningen traditioneel gerenoveerd en voorzien van een nieuwe cv-ketel. In de toekomst is die eenvoudig te vervangen door een warmtepomp.’

All-electric, waterstof of groen gas

Verduurzamen begint met isoleren. Vloerisolatie, dakisolatie, spouwmuurisolatie en driedubbel glas. ‘Door de woning zo dicht mogelijk te maken, beperk je de energievraag,’ licht Derks toe. Dat resulteert voor de seniorenwoningen in Rijssen in een Energielabel A+. ‘Hoe we verder richting CO2-neutraal gaan, zal ook afhangen van de keuze die de gemeente maakt in de energietransitie. Wordt Rijssen all-electric of zijn er andere alternatieven. We staan aan de vooravond van veel nieuwe ontwikkelingen. Denk bijvoorbeeld aan waterstof of groen gas. Misschien zit daar voor de woningbouw toekomst in.’

Zwaardere grondkabel

Ondertussen merken bewoners na de renovatie dat hun woning aangenamer is en flink minder energie verbruikt. Derks: ‘Voor de zonnepanelen betalen ze een klein bedrag aan servicekosten, maar het voordeel is groter dan de extra kosten.’ Voor de woningen die gasloos worden, moest Enexis een zwaardere grondkabel trekken vanaf het trafohuisje. Dat was een behoorlijke ingreep. Graafmachines in de straat, troep op de stoep – naast de busjes met materiaal die voor de renovatie nodig zijn.’

Goede communicatie

En daar kwamen de coronamaatregelen nog overheen. ‘In samenspraak met Ter Steege hebben we ervoor gekozen om huurders tijdelijk een vervangende woning aan te bieden. Renoveren betekent namelijk sowieso meer dan één bezoeker tegelijk over de vloer. Vrijwel alle bewoners hebben van dit aanbod gebruikgemaakt. Goede communicatie is daarvoor onmisbaar. Normaal organiseer je een bijeenkomst in een zaaltje, waar je tekst en uitleg geeft en iedereen vragen kan stellen. Vanwege corona was dat natuurlijk niet mogelijk. De woonconsulent van Ter Steege – Jocelyn Rolleman – heeft de informatievoorziening prima aangestuurd en begeleid. Zij is aanspreekpunt en houdt bewoners persoonlijk op de hoogte van alles wat er gebeurt. Waar nodig stuurt zij bij. Ja, wij zijn zeer tevreden over die aanpak en ook van huurders krijgen we vooral positieve reacties.’

Nieuw kantoor voor Ter Steege Bouw Vastgoed West

Op 9 maart zetten Hans ter Steege en Walter Vermeulen de handtekening onder de aannemingsovereenkomst voor de bouw van het nieuwe kantoor voor Ter Steege Bouw Vastgoed West. Het kantoor wordt gebouwd in Den Hoorn, vlakbij Delft.

In 2018 startte Ter Steege Bouw Vastgoed West als onderdeel van Ter Steege. Waar directeur Walter Vermeulen aan de start van deze werkmaatschappij begon, is het team na nog geen drie jaar uitgegroeid tot 14 man. Het team heeft al verschillende mooie projecten in Zuid-Holland opgepakt.

Met de groei van het team wordt het huidige kantoor te klein. Rond april van dit jaar start Ter Steege Bouw Vastgoed West daarom met de bouw van hun eigen kantoor. Begin 2022 kan het kantoor in gebruik genomen worden. Het kantoor biedt ruimte aan ongeveer 45 kantoorplekken.

Het kantoor wordt gebouwd in CLT, met betonnen fundering en voor de versteviging van de constructie een minimale aanvulling van staal. Vlakbij het nieuwe kantoor bouwt Ter Steege aan een nieuw Van der Valk hotel.

Ter Steege Bouw Vastgoed op trede 2 van de Prestatieladder Socialer Ondernemen

Sinds 2017 is Ter Steege Bouw Vastgoed gecertificeerd met het Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) keurmerk. We zijn er trots op dat we vanaf 1 januari 2021 op trede 2 staan!

Dit jaar zijn we dus gestegen op de ladder naar trede 2. Dat komt omdat het aandeel van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in ons bedrijf groter is geworden. Daarnaast hebben wij dit keer voor het eerst ook onze inkoop meegenomen in de certificering. Zodra wij inkopen bij bedrijven die ook PSO-gecertificeerd zijn, levert dat een bijdrage op voor de Prestatieladder.

Inclusief ondernemen staat hoog in het vaandel binnen Ter Steege Bouw Vastgoed. We hebben extra aandacht voor het aannemen van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Dit uit zich in leerlingen op onze bouwplaatsen, mensen die meer moeite hebben om mee te komen in de reguliere arbeidsmarkt en mensen met een (licht) verstandelijke beperking.

Jezelf kunnen zijn

Deze mensen vind je bij al onze werkmaatschappijen – waaronder bij Wildvank Gevelspecialisten. Sinds 2019 werkt Dennis bij Wildvank Gevelspecialisten. Hij zocht naar een baan in de bouw, waar hij zichzelf kan en mag zijn. Na zo’n twee jaar zit Dennis nog altijd op z’n plek bij Wildvank: werk waar je trots op kunt zijn, ruimte om te leren en goede begeleiding van zijn collega’s.

Dennis is via uitzendbureau Koers Oost aangenomen. Het gevelvak was hem onbekend, maar na twee jaar heeft hij veel geleerd. Het vak past bij hem. Hij vertelt: “Het mooie van dit werk is dat je resultaat van je werk ziet. Je ziet hoe het er voor staat als je begint, en je ziet een mooie schone gevel als je weggaat. Ik kan echt trots zijn op mijn werk.”

Trots

Dennis wordt begeleid door leermeester en voorman Tinus Smit. “Ik heb meerdere jongens onder mijn hoede gehad en wat ik het belangrijkst vind om mee te geven, is dat we trots mogen zijn op ons werk. Het begeleiden van jongeren is het mooist als ze er zelf ook voor de volle 100% voor willen gaan. Dat is zo bij Dennis. Dennis vindt dit werk prachtig om te doen, en dan is het voor mij ook mooi om energie in zijn ontwikkeling te steken.”

Tinus legt uit waarom zij investeren in mensen met afstand tot de arbeidsmarkt: “Er zijn maar weinig tieners die kiezen voor een opleiding in de bouw. Metselaars en voegers zijn er helemaal weinig. We hebben daarom gekozen om via een andere weg mensen te zoeken. En dat levert hele mooie dingen op. Met de juiste begeleiding maken ze grote stappen en gaan ze vol voor hun werk. Ze zijn trots en dragen dat ook uit. En daar zijn wij trots op.”

Over PSO

De Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) van TNO maakt zichtbaar welke organisaties zich sterk maken om mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, duurzaam aan het werk te krijgen en te houden. De PSO is een wetenschappelijk onderbouwd meetinstrument dat objectief bepaalt in welke mate een organisatie socialer onderneemt en daarmee een inclusieve werkgever is. Bianca Hofmeijer van Extend heeft Ter Steege uitstekend begeleid bij het proces.

Villa Tafelberg te Blaricum opgeleverd

Op 11 maart 2021 is Villa Tafelberg te Blaricum opgeleverd. Villa Tafelberg is een zorgvilla met 28 luxe zelfstandige appartementen. De verhuur van de appartementen is gestart door Residentie Blaricum.

Zorgvilla

De villa beschikt over 28 luxe, duurzame appartementen, een riante gemeenschappelijke woonkamer met serre en terras op het zuiden met uitzicht op de sfeervol ingerichte tuin. Deze villa heeft als doel de kwaliteit van het leven van senioren met een zorgbehoefte te verbeteren. De bewoners kunnen onder andere beschikken over zorg op maat, waarbij maximale eigenwaarde, zelfstandigheid en onafhankelijkheid worden gewaarborgd.

De zorgvilla ligt in een rustige villawijk en op steenworp afstand van De Tafelbergheide. Het gebied, vernoemd naar het hoogste punt van ’t Gooi: De Tafelberg, leent zich uitstekend voor een heerlijke wandeling. Waarbij het niet gek is Schotse Hooglanders, de buizerd of diverse vlinders tegen te komen. Kortom, een prachtige woonomgeving.

Ontwikkelproces

Ruim 5 jaar geleden kocht Ter Steege Bouw Vastgoed Apeldoorn het perceel aan de Prins Hendriklaan 26 te Blaricum. Op deze prachtige plek is een zorgvilla ontwikkeld. Deze is begin 2018 verkocht aan Apollo Zorgfonds. In mei 2019 is de realisatie van de zorgvilla met 28 luxe zorgappartementen begonnen.

Residentie Blaricum

Op 11 maart 2021 is de zorgvilla opgeleverd. Residentie Blaricum is gestart met de verhuur van de appartementen en binnenkort kunnen de eerste huurders intrek nemen in de Zorgvilla. De 28 appartementen variëren in grootte.

In de zorgvilla zijn gastvrouwen aanwezig, zij houden een oogje in het zeil, ondersteunen en zorgen waar nodig. De dienstverlening van Residentie Blaricum is gericht op ondersteunen in het dagelijkse leven. Voor de bewoners met een zorgvraag kan verzorging en verpleging worden geregeld.

Ter Steege Bouw Vastgoed wenst de toekomstige bewoners veel woonplezier!

Kennis maken met de TOPS Academie tijdens online bijeenkomst

Welke mogelijkheden heb je bij Ter Steege als je net bent afgestudeerd? Afgelopen vrijdag 5 maart kregen 9 studenten antwoord op deze vraag tijdens de eerste online TOPS lunch.

De groep bestond grotendeels uit (oud) stagiaires en afstudeerders en kenden Ter Steege dus al. Voor de TOPS werkgroep een mooie kans om juist deze groep meer te vertellen. Door de positieve associaties die de groep al heeft met Ter Steege, waren ze enthousiast en nieuwsgierig naar de TOPS academie.

Tijdens de lunch vertelde de TOPS werkgroep kort over de verschillende trajecten binnen de TOPS Academie. TOPS Kickstarter Amke en oud TOPS trainee Gijs sloten aan om vragen van de studenten te beantwoorden. De studenten hadden genoeg vragen en de tijd vloog voorbij.

De reacties waren enthousiast en ook de TOPS werkgroep was positief over de online bijeenkomst. Zeker voor herhaling vatbaar dus!

Ben jij benieuwd naar de mogelijkheden binnen de TOPS Academie? Stuur een mail met je gegevens naar info@tsbouwvastgoed.nl. De TOPS werkgroep neemt contact met jou op.

Meer informatie over TOPS

Werken bij Ter Steege – Marieke Prins

Hoe is het om te werken bij Ter Steege? Als iemand daar meer over kan vertellen, dan is dat Marieke Prins. Marieke werkt al ruim 20 jaar bij Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg. Hoe ziet haar dag eruit? En hoe is ze bij Ter Steege terecht gekomen?

Wil je jezelf kort voorstellen?

Ik ben getrouwd met Jelle en samen hebben wij twee kinderen. Ik maak onderdeel uit van het onderhoud en mutatie team van Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg. Samen met acht andere collega’s verzorgen we het onderhoud, de service en de mutatiewerkzaamheden voor onder andere woningcorporatie Vechtdal Wonen. Ik ben verantwoordelijk voor het plannen en uitzetten van de aanvragen die bij ons binnenkomen. In mijn vrije tijd ben ik erg actief. Mijn grootste passie is stijldansen. Helaas ligt dat door corona al een tijdje stil. Daarom wandel ik nu veel en loop ik wekelijks een rondje hard.

Hoe ziet jouw dag eruit?

Ik begin mijn dag met het verwerken van de telefoontjes vanuit de storingsdienst. Tussen 15:00 uur en 9:00 uur ’s ochtends neemt onze 24 uursservice telefoontjes aan van bewoners van woningcorporatie Vechtdal Wonen. De servicemannen gaan bij nood direct naar de woning toe. Ik zorg ’s ochtends dat de woningcorporatie op de hoogte is van de telefoontjes en de daarbij behorende acties en de status. Daarna kijk ik wat er binnenkomt vanuit de corporatie of van andere opdrachtgevers, o.a. van verschillende bedrijven en zorginstanties in de regio en kopers van nieuwbouwwoningen van Ter Steege. Die opdrachten plan ik in voor onze eigen mannen, of zet ik door naar onze bouwpartners. Verder pak ik diverse secretariële zaken op en spring ik, als het nodig is, bij op de receptie. Geen dag is hetzelfde, dat maakt dat ik mijn baan heel leuk vind.

Hoe ben je bij Ter Steege terecht gekomen?

In het eerste halfjaar van 2000 rondde ik mijn opleiding secretarieel af. Ik liep op dat moment stage bij een transportbedrijf in de buurt en een collega daar wees me op een vacature bij Ter Steege, toen nog Aannemersbedrijf Oude Lenferink BV. Ik solliciteerde en mocht beginnen als receptioniste/telefoniste. Dat heb ik 7 jaar fulltime gedaan, tot ik in verwachting was van onze dochter. Na mijn zwangerschapsverlof ben ik gestart in een nieuwe functie als secretarieel medewerkster. Ik hield me vooral bezig met de nazorg en afhandeling van klachten. Toen we in 2015 de servicedienst voor Beter Wonen Vechtdal, nu genaamd Vechtdal Wonen en andere partijen overnamen, ging ik aan de slag in het onderhoud en mutatie team. Het werk aan de voorkant van het traject, dus het verwerken van opdrachten, contact met opdrachtgevers en onderaannemers en planningen maken, vond ik het leukst om te doen. Ik ben daar dus vrij snel terecht gekomen. Die functie heb ik de afgelopen jaren met heel veel plezier gedaan en nog steeds!

Wat spreekt jou aan in werken bij Ter Steege?

Eigenlijk alles wel. Een leuk team, goede mentaliteit. Je mag er zijn en dat geldt voor iedereen. Als je een opleiding wilt doen, dan wordt dit gestimuleerd, dat is heel fijn. We werken in een vast team, er is weinig verloop. Dus je kent je collega’s goed en je weet wat je aan elkaar hebt. Dat vind ik top!

Hoe zie jij jouw toekomst bij Ter Steege?

Ik heb al die jaren een hele fijne tijd gehad en heb ook altijd mijn steentje bijgedragen om te zorgen voor een goede en gezellige werksfeer. Zo heb ik jaren in de Personeelsvereniging gezeten en heb ik een termijn in de Ondernemingsraad meegedraaid. Dus ik hoop de 25 jaar in dienst te halen en hopelijk nog wel langer!

Een buurtbatterij voor de oude Weverij

Op het Indië-terrein in Almelo zijn al veel mooie projecten verschenen. Daarbij is er steeds respect voor het bestaande industriële erfgoed en dachten we goed na over het toekomstige gebruik.

In de oude Spoelerij maakten we op die manier bijvoorbeeld drie rijen huurwoningen met drie verschillende energieconcepten, zodat we kunnen leren van het gebruik en het benodigde onderhoud.

Peak-shaving

Ook in de voormalige Weverij passen we een toekomstgericht innovatief concept toe. Hier zetten we een buurtbatterij in voor een rij huurwoningen. Ook nu weer is het de bedoeling om te leren van het gebruik, het onderhoud en het bewonersgedrag. De buurtbatterij wordt aangesloten op het elektriciteitsnet en uiteraard leveren de PV-panelen de overtollige opgewekte stroom ook aan de batterij. Hierdoor ontstaat een energiebuffer tussen net en woningen. Door deze manier van doen kan de aansluiting van de woningen minder zwaar worden en wordt het elektriciteitsnet niet extra belast met (piek)terug leveringen en (piek)leveringen. In vaktermen wordt dat ‘peak-shaving’ genoemd, het afvlakken van de pieken.

Flow-batterij

Wat er geleerd wordt bij deze pilot zal weer gebruikt kunnen worden bij toekomstige gebiedsontwikkelingen. Het systeem leent zich eenvoudig voor opschaling. En kan daardoor in een aantal situaties ook uitkomst bieden om netverzwaring te voorkomen. De toegepaste batterij is een zogeheten Vanadium Flow Redox Accu (VFR). Groot voordeel van deze vorm boven een Li-ion batterij is de eenvoudige manier om capaciteit en vermogen precies af te stemmen op de situatie. Bovendien is de flow-batterij onbrandbaar en goed in te passen in een beperkte ruimte.

Samenwerking

Voor dit project is een samenwerkingsverband opgezet waarbij naast Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg en Ter Steege Advies & Innovatie, ook de batterij leverancier (Contour), installatie-adviseur (Loohuis Energie & Installatie-advies), netbeheerder Coteq en de Universiteit Twente betrokken zijn. Voor het project is subsidie toegekend, zowel vanuit het Ter Steege Innovatiebudget als vanuit RVO (DEI+).