Christian Schouten (Bouwinvest) over co-creaties De Rokade en Hof van Pampus:

Betaalbare huurwoningen in het middensegment in stedelijke gebieden. Daaraan bestaat op dit moment een tekort. ‘Samen met projectontwikkelaars en gemeenten willen wij nieuwbouwprojecten in het middenhuursegment financieel haalbaar maken,’ zegt Christian Schouten, manager acquisition management residential bij Bouwinvest. Bij het project Hof van Pampus in Hoofddorp deed de institutionele belegger dat succesvol samen met Ter Steege Bouw Vastgoed.  

Bouwinvest belegt pensioengeld op een verantwoorde manier in duurzaam vastgoed. ‘Een belangrijke focus ligt op middenhuur in stedelijke gebieden,’ licht Christian Schouten toe. Kwalitatief hoogwaardige projecten in dit segment moeten bijdragen aan de groei van de woningportefeuille van het Residential Fund. Dat stelt de institutionele belegger voor flinke uitdagingen. ‘Om rendement te maken voor onze opdrachtgevers – Nederlandse pensioenfondsen – moeten wij alles in het werk stellen om dit soort projecten financieel haalbaar te krijgen. Denk daarbij aan stijgende grond- en bouwkosten, maximering van huurverhogingen en eisen rond bouwkwaliteit en duurzaamheid. Vandaar dat we graag co-producties aangaan met solide partners met wie we goed kunnen samenwerken op alle thema’s die voor ons belangrijk zijn: kwaliteit, duurzaamheid en betaalbaarheid. Partners die niet op zoek zijn naar het laatste dubbeltje, maar soms concessies willen doen.’

Transparantie en kwaliteit

In Ter Steege Bouw Vastgoed vond Bouwinvest zo’n partner. Christian Schouten: ‘Onze eerste samenwerking dateert van 2015. Ter Steege bracht toen een prachtige binnenstedelijke locatie in Apeldoorn aan. We hebben vervolgens samen plannen voor herontwikkeling gemaakt. Het resulteerde in een woongebouw met 39 zeer fraaie huurappartementen: De Rokade. Ja, daar gingen discussies aan vooraf: over kwaliteit en natuurlijk over kosten. Het prettige was dat Ter Steege net als wij transparant durft te zijn. Gewoon alles op tafel leggen en samen kijken hoe je de businesscase rond kunt krijgen. Hoe je het product zo goed mogelijk kunt krijgen, zonder te hoeven inleveren op kwaliteit. We merkten dat dit met Ter Steege heel goed lukt. Zij willen van nature kwaliteit maken, soms zelfs meer dan wij vragen. Ook de cultuur van een familiebedrijf ligt ons goed. Het gaat altijd over de relatie, nooit alleen over dat ene project. Er voor elkaar zijn door de tijd heen. Dat is ook het soort samenwerking waar wij als Bouwinvest graag op inzetten. Praktisch en constructief, met respect voor elkaar en elkaars standpunten.’

Optimaal en duurzaam rendement

Die eerste geslaagde samenwerking smaakte naar meer. ‘Ter Steege wist dat op een mooie locatie in de Hoofddorpse Vinex-wijk Floriande nog een bouwkavel beschikbaar was. Ook daar hebben we toen samen een totaalproduct voor bedacht: Hof van Pampus. Het gaat om een gasloos en duurzaam woongebouw met 74 betaalbare appartementen met een huur tot 950 euro per maand. Met dit project hopen wij op de lange termijn een optimaal en duurzaam rendement te realiseren voor de pensioenfondsen voor wie wij werken. Hof van Pampus sluit perfect aan bij de overige assets uit onze woningmarktportefeuille, die zich kenmerkt door een betaalbaar huurniveau. Het past bij de maatschappelijke rol die we vervullen. Ook bij Hof van Pampus was de uitdaging om een woongebouw te ontwikkelen dat technisch en functioneel toekomstwaarde heeft. En dat uiteraard binnen heldere financiële kaders. Dat leverde interessante sparringsessies op tussen de mensen die namens Bouwinvest het gedetailleerde programma van eisen moeten bewaken en het projectteam van Ter Steege. We vonden het fijn om een professionele partner te hebben die open staat voor andere meningen en alternatieven. Soms levert dat een duurdere, maar betere oplossing op. Een andere keer pakt het juist goedkoper uit. In de samenwerking met Ter Steege leidden dit soort discussies nooit tot gedoe. Integendeel, de haalbaarheid van het totaalproject was er juist bij gebaat.’

In september 2017 startte Gijs Klunder met zijn traineeship in Hardenberg. Na ruim anderhalf jaar is zijn tweejarig traject bijna afgelopen. Wat heeft hij afgelopen anderhalf jaar geleerd? Wat heeft hij allemaal gedaan en zou hij het aanraden aan een ander? Gijs vertelt over zijn ervaringen.

Hoe ben je bij Ter Steege terecht gekomen?

Via mijn studie. Ik heb eerst Bouwkunde gestudeerd en daarna gekozen voor BK5. BK5 is de studie Commercieel-Technische bedrijfskunde in één jaar, waarin je ook commerciëel en bedrijfskundig leert denken. Tijdens het jaar BK5 wist ik nog niet precies wat ik wilde gaan doen na mijn opleiding. Een van de leraren vroeg daarom of een traineeship niet wat voor mij was. Hij kwam toen met een aantal bouwbedrijven die traineeships aanbieden, waaronder Ter Steege.

Waarom heb je uiteindelijk voor Ter Steege gekozen?

Ik kende Ter Steege van de masterclasses die eerder gegeven werden. Hans ter Steege hield toen een presentatie, daar kende ik het bedrijf van. Ter Steege sprak mij aan omdat het overkwam als betrouwbaar; een echt familiebedrijf. Daarnaast leek het wat kleinschaliger. Dat past beter bij mij denk ik. Ik heb toen gesolliciteerd bij Ter Steege en kon daar aan de slag.

Leuk! Wat heb je tot nu toe allemaal gedaan?

Ik ben begonnen in Hardenberg met de module Ontwikkelen en Verkoop. Ik ging aan de slag als ontwikkelaar. Marslanden en Gramsbergen waren projecten die ik zelfstandig uitvoerde, maar ik voerde ook ondersteunende werkzaamheden uit voor de andere ontwikkelaars. Na acht maanden begon ik aan een nieuwe module: Herbestemmen en Renovatie in Rijssen. In Rijssen zat ik vier dagen in de week op de afdeling Service en Onderhoud bij Tom Klokkenburg. Samen met Jorrit Veldhuis pakte ik een aantal projecten op vanaf het voortraject tot aan de uitvoering. Eén dag in de week werkte ik bij Ter Steege Gebiedsontwikkeling. Daar heb ik me bezig gehouden met het herbestemmen van een oud fabriekspand op Almelo Indië. Ondertussen zit ik nu vier maanden in Apeldoorn, waar ik de laatste module van het traineeship volg: Voorbereiding en Uitvoering. Ik werk nu aan het project De Nieuwe Kroon I, een appartementencomplex aan de Loolaan in Apeldoorn. Vanaf mei ben ik ook twee dagen in de week op de bouw te vinden om ervaring op te doen in de uitvoering.

Als je nu per module je grootste leerpunt moet benoemen. Welke zijn dat dan?

Dat is een goede. Ik denk dat ik in Hardenberg heb geleerd om commercieel te denken, want hoe verkoop je nou een woning? In Rijssen heb ik geleerd hoe om te gaan met onverwachte situaties. Bij herbestemmen en renovatie weet je nooit wat je tegen komt. Met het renoveren van woningen ben je met mensen bezig, daar houd je rekening mee in het werk en de planning. Het leerpunt in Apeldoorn is dat het voortraject heel belangrijk is. Het voortraject gebeurt vaak door de ontwikkelaar. Op het moment dat de handtekening gezet is van de toekomstige bewoner, komt het project bij de werkvoorbereiding te liggen. In sommige gevallen zijn er elementen afgesproken die toch niet kunnen in de uitvoering. Als werkvoorbereider ga je op zoek naar de oplossingen om het alsnog mogelijk te maken.

Welke module past denk je het best bij jou?

Ik vond alle modules leerzaam en ik had ze ook geen van de drie willen missen. Maar als ik moet kiezen, kies ik toch voor de module Ontwikkelen en Verkoop. De combinatie van techniek en commercie past bij mij.

Stel dat je ontwikkelaar wordt, neem je dan nog wat mee uit de andere modules?

Ja, zeker! Omgaan met onverwachte situaties is natuurlijk nooit weg, maar als ontwikkelaar snap ik de werkvoorbereider beter en ook andersom. Hierdoor is het makkelijker overleggen. Je snapt beter waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. Dit helpt zeker bij het ontwikkelen van gebouwen. Daarnaast heb ik bij alle drie modules nieuwe mensen leren kennen, die ik altijd kan bellen met vragen. Mijn netwerk is enorm gegroeid afgelopen twee jaar.

Naast het werken binnen de werkmaatschappijen krijg je binnen het traineeship een dag in de week de ruimte voor het volgen van opleidingen. Welke opleidingen heb je gedaan?

Ik heb de premaster Inleiding Vastgoedkunde gevolgd. In deze opleiding komt van alles aan bod van, zoals beleggen in vastgoed, projectontwikkeling, vastgoedrekenen maar ook hoe woningcorporaties omgaan met vastgoed. Deze opleiding is een passende toevoeging aan mijn opleiding Bouwkunde en BK5. Ik heb ook een zesdaagse Lean cursus gevolgd. Daarmee heb ik de Lean Green Belt (theorie) gehaald. De opleiding ging in op de methodes en technieken binnen het leanproces, om fouten te reduceren en verspillingen tegen te gaan. Daarnaast heb ik een coachingstraject doorlopen op het gebied van mijn persoonlijke ontwikkeling, gevolgd door een cursus persoonlijk leiderschap.

Speelde de mogelijkheid om opleidingen te volgen een belangrijke rol in het kiezen voor een traineeship?

Ja, ik wilde niet per se naar de universiteit, maar wilde wel de mogelijkheid hebben om me te kunnen ontwikkelen. Niet alleen qua kennis, maar ik vind het ook leuk om mijzelf te ontwikkelen op persoonlijk vlak. In dit traineeship heb je dus in basis één dag in de week de tijd om een opleiding te volgen en dat biedt veel mogelijkheden, een pré om voor het traineeship bij Ter Steege te kiezen.

Hoe werd je begeleid?

Over het hele traject heb ik een mentor, dat is Arjan Moes (adjunct-directeur Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg). Eens in de twee maand heb ik een gesprek met hem over mijn voortgang, het verloop van het traineeship en bespreken we onderwerpen waar ik tegen aan loop. Naast Arjan heb ik per module een begeleider. Al mijn vragen over mijn werkzaamheden kan ik stellen aan hen. Zij hebben de kennis en ervaring in huis en zijn altijd bereid om je te helpen. Net als alle andere collega’s trouwens, daar kun je ook altijd binnenlopen met vragen.

Dat is fijn. Hoe is de sfeer binnen de werkmaatschappijen?

Ik voelde me bij alle drie de werkmaatschappijen snel ’thuis’. Ik zit, naast de modules, ook in de werkgroep BIM, een werkgroep waarin leden van verschillende werkmaatschappijen zitten en kennis delen en opzoeken over BIM. Die werkgroepen lopen goed, maar laten ook de verschillen per werkmaatschappij zien. Elke werkmaatschappij gaat anders om met BIM bijvoorbeeld. Dat de werkmaatschappijen die keuze hebben, zorgt binnen elke werkmaatschappij voor een eigen karakter. Maar de sfeer, die is overal goed!

Zou je het TOPS Traineeship aanraden aan anderen?

Zeker! In twee jaar leer je het werkveld kennen, je vergroot je netwerk en je ontdekt wat je leuk vindt, zodat je een keuze kan maken waar je voor wilt gaan na het traineeship. Het is een investering in jezelf en je moet echt uit je comfortzone stappen. Maar als ik opnieuw moest kiezen, had ik het absoluut weer gedaan!

Meer weten over het TOPS Traineeship? Klik hier!

Denk je dat het TOPS Traineeship wat voor jou is en wil je solliciteren? Er staat een vacature open. Je bekijkt de vacature hier.