Ontwikkel en realiseer een gebouw naast het centraal station in Delft, als ode aan de pioniers uit het verleden en als plek voor de pioniers van de toekomst. Met die opdracht ging Ter Steege Bouw Vastgoed Apeldoorn najaar 2015 aan de slag. Het resultaat is een iconisch bouwwerk dat zijn gelijke niet kent. 

Wie nu het centraal station van Delft uitloopt, kan het niet missen: Huis van Delft. Een iconisch bouwwerk als eerbetoon aan ‘Delftse’ pioniers die allen op hun eigen manier het onmogelijke mogelijk maakten. Willem van Oranje, Antoni van Leeuwenhoek, Piet Hein, Hugo de Groot en Johannes Vermeer.  Een gevel voorzien van tienduizenden blauwe keramische tegels, en in de zogeheten Innovation Gallery een kunstwerk van 2.000 vierkante meter van de invloedrijke kunstenaar Job Smeets. Een kunstwerk dat bestaat uit zo’n 120.000 handgeschilderde tegels. Voeg daarbij nog zo’n 53 koopappartementen verdeeld over zes woonlagen en een restaurant naast de Innovation Gallery. Bij elkaar geeft het een beeld van Huis van Delft.’

Voor het ontwerp werkte Ter Steege samen met voormalig rijksbouwmeester Frits van Dongen, architect Patrick Koschuch en Dura Vermeer. Van Dongen en Koschuch bouwden internationale bekendheid op met spectaculaire ontwerpen voor woningbouw en gebouwen voor kunst en cultuur, waarbij hoge eisen worden gesteld aan materialisatie.

Delfts DNA

De ontwikkeling en realisatie van Huis van Delft was een complex én uitdagend project. In samenspraak met de architecten, adviesbureau ABT en innovatieve deelnemers aan de Innovation Gallery, zoals TU Delft, zijn diverse ontwerpvarianten onderzocht en uitgewerkt. Het resulteerde in een ontwerp dat past bij het DNA van Delft. De drie hoge gevels aan de kop van het complex verwijzen naar huizen die verbonden zijn met de historie van Delft. De zeven glazen gevels van zo’n twintig meter hoog aan de centrumkant vormen een indrukwekkend drieluik. Links zie je drie gevelprofielen van medische pioniers, in het midden drie gevelprofielen die verwijzen naar ambacht en kunstnijverheid en rechts de gevelprofielen van de grondleggers van Nederland en Delft.

Daarnaast is de gevel gemaakt van semi-handgemaakte keramische tegels in negen verschillende kleurnuances blauw. Ook het kunstwerk van Job Smeets, dat zich achter de glazen gevels bevindt, is vervaardigd van handgeschilderde Delfts blauwe tegels. Alle tegels zijn ontwikkeld en geproduceerd door de fabriek van Koninklijke Tichelaar in Makkum.

Samenwerking

Ook de realisatie van Huis van Delft behoorde tot de buitencategorie; het was bouwen op een postzegel. Bijna direct grenzend aan de bouwkavel ligt aan de oostzijde een ondergrondse spoortunnel, aan de noordzijde een gracht, aan de westzijde een ondergrondse expeditiestraat en een zeer drukke doorgaande weg. Tot slot ligt de kavel aan de oostzijde direct naast het centraal station en het gemeentehuis.

Door hun krachten te bundelen, zorgden Ter Steege en Dura Vermeer er in de Bouwcombinatie Huis van Delft voor dat het veelzijdige project met succes is afgerond.

Dankzij deze goede samenwerking wordt er nu gewerkt aan vervolgproject Sam in Zoetermeer. (www.samzoetermeer.nl)

Fotografie: © Thea van den Heuvel Fotografie & Film

Ten noorden van de Groninger binnenstad, aan de rand van de Korrewegwijk en direct aan het Van Starkenborghkanaal, ontwikkelen wij de zogenoemde Poelmanlocatie aan de Antillenstraat. Hierin stond een integraal plan voor stedenbouw, architectuur en landschap centraal. Op de locatie verrijst een prachtig nieuw, natuurinclusief gebouw waarin 62 moderne koopappartementen worden gerealiseerd.

Natuurinclusief en klimatadaptief

Het gebouw is een goed voorbeeld van natuurinclusief bouwen.  Samen met een ecoloog hebben we goed gekeken naar de nestkastvoorzieningen in het nieuwe gebouw en het zorgvuldig ontmantelen van het oude schildersbedrijf. Hiervoor hebben we voor de vleermuizen tijdig nestkasten opgehangen in de buurt. Zo konden ze alvast een nieuwe plek zoeken. Daarnaast hebben we ook nestkasten voor andere dieren opgehangen, denk hierbij bijvoorbeeld aan gierzwaluwen, mezen en mussen. Ook heeft het gebouw een groen dak, dat het nieuwe gebouw klimaatadaptief maakt. Het vangt water op, zorgt ervoor dat het dakvlak afkoelt en is een fijne plek voor allerlei dieren en insecten. 

Rondom het gebouw is gezocht naar groene ingrepen. Zo ontstaat er ruimte voor een park aan de oever van het Van Starkenborghkanaal en blijven de bomen in de ecozone intact. In het binnengebied van het gebouw plaatsen wij een grote boom met beplanting. Dit zorgt voor schaduw in de zomer, wat helpt bij het voorkomen van hittestress. Deze boom planten we daarom groter aan dan normaal, zo hebben bewoners er gelijk profijt van. Tot slot zijn alle erfafscheidingen groen. Hier planten we hagen of vaste planten. Het is een fijne beschutte plek voor vogels. 

De Staalmeester Alkmaar: gemengd woongebied in het groen

De gemeenteraad van Alkmaar heeft donderdag 17 oktober het bestemmingsplan De Staalmeester vastgesteld. Hiermee wordt de ontwikkeling van circa driehonderd woningen en werkruimtes mogelijk. De vaststelling markeert de volgende stap in de herontwikkeling bedrijventerrein Oudorp naar een stoere gemengde stad waar het fijn is om te wonen, te werken en te verblijven.

Wethouder wonen, Jasper Nieuwenhuizen: “Dit is weer een volgende stap in de herontwikkeling van bedrijventerrein Oudorp. Dat wonen meer is dan alleen een dak boven je hoofd is straks te zien in deze nieuwe wijk. Hier maakt industrie plaats voor woonplezier en bedrijvigheid. In deze omgeving van waar groen, mobiliteit en gezondheid in balans zijn, past het plan De Staalmeester perfect.”

De locatie van De Staalmeester heeft alles in zich om het ‘visitekaartje voor de moderne stad’ te worden. Er komen woningen, een parkeerhub en werk- en verblijfsplekken. Zo ontstaat een omgeving die voor verschillende doelgroepen interessant is, met appartementen zowel sociaal als vrije sector in verschillende groottes. De appartementengebouwen staan in een groen gebied dat aansluit op routes voor langzaam verkeer.

Ontwikkelaar Mirjan Bergsma – Van den Heetkamp;

“We zijn trots op het plan dat we in goede samenwerking met de gemeente hebben uitgewerkt. We kiiken ernaar uit om het plan zo snel mogelijk verder uit te werken en te gaan realiseren. Er komt een mooi nieuw stukje Alkmaar bij.”

‘Samenwerken aan een nieuwe duurzame leefomgeving in Groningen.’

Onlangs sloten Trebbe en Ter Steege Bouw Vastgoed de samenwerkingsovereenkomst voor de herontwikkeling van de locatie Hoogeweg in Groningen. Op deze bijzondere locatie komt op termijn duurzame woningbouw in een groene leefomgeving. Trebbe en Ter Steege Bouw Vastgoed nemen deze mooie, maar uitdagende opgave als ontwikkelcombinatie op zich.

Kracht van samenwerken

Het is voor het eerst dat de bedrijven met elkaar gaan samenwerken in een ontwikkelcombinatie. Hein Stooker, directeur bij Trebbe en Gijs Takkenkamp, directeur bij Ter Steege Bouw Vastgoed, tekenden onlangs de samenwerkingsovereenkomst. Hein Stooker is blij met de samenwerking. “Binnen Trebbe geloven we heilig in de kracht van samenwerken. Ter Steege Bouw Vastgoed is, net als wij, zeer ervaren in het ontwikkelen en bouwen van leefomgevingen met aandacht voor de aarde, maatschappij en de mens. En daar gaan we ook voor met de Hoogeweg.”

Hoogeweg Groningen

“De ligging aan het Reitdiep, vlak bij de haven en met uitzicht op het groen maakt deze ontwikkellocatie Hoogeweg een unieke plek. We zeten ons graag in voor het transformeren van binnenstedelijke locaties, deze locatie is daar een mooi voorbeeld van.” alsdus Gijs Takkenkamp. De komende vier jaar blijft Elker gevestigd aan de Hoogeweg. Deze tijd gebruikt de ontwikkelcombinatie voor de planontwikkeling. Na het vertrek van Elker neemt de ontwikkelcombinatie Trebbe-Ter Steege Bouw Vastgoed de locatie in eigendom over.

Een nieuwe leefomgeving met een fijn thuis voor een brede doelgroep

Het doel is om met respect voor de bijzondere historie ongeveer 140 duurzame woningen te ontwikkelen op deze locatie. Hiervoor wordt de bestaande bebouwing gesloopt. Om zuinig om te gaan met grondstoffen, wordt gekeken welke materialen geoogst kunnen worden én in het ontwerp een tweede leven krijgen. Er komen woningen en appartementen in verschillende types en in verschillende prijsklassen voor de koop en huur. De leefomgeving maakt integraal onderdeel uit van de ontwikkeling en wordt ingevuld met aandacht voor natuurinclusiviteit en klimaatadaptiviteit. Zo biedt Hoogeweg straks een thuis aan een brede doelgroep in groene en vooral fijne leefomgeving.

Mooi vastgoed realiseren voor een betaalbare prijs. Voor die uitdaging staat Centrada in Lelystad. Ter Steege Bouw Vastgoed helpt de woningcorporatie bij het verwezenlijken van die doelstelling.

Met zo’n 10.000 woningen is Centrada de grootste woningcorporatie in Lelystad. De komende jaren staan in het teken van verduurzamen van bestaande woningen en investeren in nieuwe woningen. ‘De bestaande woningvoorraad moet voor 2050 van het gas af zijn,’ vertelt Dirk Overwijk, project- en ontwikkelmanager vastgoed bij Centrada. ‘Daarnaast willen we jaarlijks gemiddeld 200 tot 300 nieuwe woningen bouwen. Vanwege de gestegen bouwkosten is betaalbaarheid daarbij echt een issue.’

Vaste partners

Belangrijke succesfactor voor Centrada is conceptmatige bouw. ‘Dat kan zitten in hoe je iets maakt, maar ook in hoe je iets procesmatig organiseert,’ licht Overwijk toe.’ Door veel te prefabriceren kun je kosten besparen en de kwaliteit verhogen. Verder kun je op een slimme manier je werkprocessen standaardiseren en optimaliseren. Je hoeft dan niet iedere keer het wiel opnieuw uit te vinden. ‘Vandaar dat we als Centrada graag samenwerken met vaste, vertrouwde bouwpartners. Ter Steege Bouw Vastgoed is er daar een van.’

Door met vaste partners te werken, leer je elkaar goed kennen. Je weet wat je aan elkaar hebt. Overwijk: ‘Het betekent dat we partners zoals Ter Steege in de ontwikkelfase van nieuwe projecten veel vrijheid geven. Zij weten inmiddels goed aan welke eisen onze eindproducten moeten voldoen. Maar ook als mensen hebben we een goede klik met elkaar. Hierdoor kunnen we op een creatieve en constructieve manier samenwerken. Dat werkt door in het hele proces, ook op de bouwplaats. En we optimaliseren het proces steeds verder door zowel tijdens de uitvoering van het project als na afloop te evalueren. Wat gaat goed en wat kan beter?’

Hoog esthetisch niveau

‘Voordat we met een van onze bouwpartners zoals Ter Steege in zee gaan, doorlopen we vaak een selectietraject. Daarbij leggen we een globaal plan voor. We beoordelen de ingediende voorstellen vervolgens op aspecten als bouwproduct, concept, bouworganisatie, duurzaamheid en natuurlijk prijs. De kwaliteit van het architectonisch ontwerp is daarbij een belangrijk keuzecriterium. We willen door middel van goede en langdurige ketensamenwerking sociale woningbouw realiseren tegen een scherpe prijs en een hoog architectuurniveau, dat niet onderdoet voor duurdere, commerciële projecten.’

‘Om een constant hoog esthetisch niveau te bereiken, werken we met vaste architecten en stedenbouwkundigen. Zij werken meestal onder de vlag van het bouwbedrijf. Zo werkt Ter Steege veel samen met de architecten van Zaak van NN. Voor ons als Centrada heeft dat als voordeel dat we één aanspreekpunt hebben, van ontwerp en ontwikkeling tot en met de oplevering.’

‘En ja, we geven bouwpartners veel vrijheid en vertrouwen, maar we kijken wel in het hele proces mee. Met de projectleider en opzichter schuiven we aan tafel aan. Dat gebeurt overigens met het volste vertrouwen dat de partners goed werk afleveren.’

Landmark in Lelystad

Een voorbeeld van een geslaagde samenwerking is volgens Overwijk Haagwinde, een woongebouw met twintig sociale huurappartementen verdeeld over zeven woonlagen, met daaronder een zorgplint. ‘Het is een echte landmark in de jonge wijk Warande in Lelystad.’ Voor het ontwerp tekenden ook dit keer de architecten van Zaak van NN. Recenter opgeleverd is het appartementencomplex De Wadloper in de Zuiderzeewijk, de oudste wijk van Lelystad. Het gaat om een duurzaam woongebouw met 45 huurwoningen.

Nieuwe uitbreidingswijk ZuiderC

In het nieuwe woongebied Hooghe Bomen bouwt Centrada op dit moment 302 huurappartementen verdeeld over zeven woongebouwen, waarvan er drie door Ter Steege worden gerealiseerd. ‘Het mooie is dat er goed wordt samengewerkt met de andere twee bouwpartners in dit gebied: Plegt-Vos en Trebbe,’ zegt Overwijk. ‘Aansluitend op dit project gaan we met Ter Steege aan de slag in het Stationskwartier Hanzepark. Dit betreft 107 appartementen en een parkeergarage in drie woongebouwen met Dudok-elementen: Spoordok I,II en III.’

‘Behalve de ontwikkeling van diverse nieuwe inbreidingslocaties wacht ons de komende jaren ook een flinke uitdaging in de nieuwe uitbreidingswijk van Lelystad, genaamd ZuiderC. Daar heeft de gemeente in totaal circa 13.500 woningen gepland, waarvan dertig procent sociale huurwoningen. Voor al deze opgaven hebben we onze vaste partners zoals Ter Steege heel hard nodig.’

Goede samenwerking

In lijn met de gemeentelijke wens wil Centrada dus fors gaan bijbouwen in de nabije toekomst. Maar de gewenste omvang en het tempo mogen niet ten koste gaan van de kwaliteit. Dat sluit volgens Overwijk aan bij de gezamenlijke visie van Centrada en Ter Steege. ‘Zoals gezegd: wij vinden goede ontwerpen en mooie architectuur belangrijk. We willen gebouwen realiseren die op een zorgvuldige manier zijn ontworpen en waarbij gebruik wordt gemaakt van mooie materialen. Gebouwen in een prettige omgeving, waar onze klanten met veel plezier comfortabel en betaalbaar kunnen wonen. Wat dat betreft zitten we helemaal op één lijn met Ter Steege Bouw Vastgoed. We zijn blij met de goede samenwerking.’

Iseldoks in Doetinchem is een project gelegen aan de Oude IJssel in Doetinchem. Een nieuw aan te leggen gracht maakt het project, als het straks af is, tot een echt eiland. Het nieuwe eiland is te bereiken door middel van drie bruggen, hierbij is alleen de noordelijke brug toegankelijk voor auto`s, de midden brug voor voetgangers en de zuidelijke brug voor fietsers.

De omvang van het totale project bestaat uit 42 appartementen, 19 grachtwoningen en een gezamenlijke parkeerkelder. Hierbij heeft elke woning/ appartement minimaal één eigen parkeerplaats in deze parkeerkelder. Werkvoorbereiders Rutger Visser en Corne Tempert hebben het voor je op een rijtje gezet!

Wat is er zo bijzonder aan de 19 grachtwoningen die gebouwd gaan worden?

Elke woning is uniek! Kleuren metselwerk, kleuren kozijnen, overige kleuren (afdekkers, HWA’s etc.) kapvorm en/of plat dak, kozijnindeling enzovoort.

• Kelderniveau technische ruimte en keuken toegang vanuit parkeerkelder (achterdeur?), vanuit de keuken is de vaste/ drijvende vlonder doormiddel van een trap of ladder bereikbaar. Dit is tevens de aanlegplaats voor je eigen boot.
• Begane grondniveau woonkamer, toilet en voordeur.
• 1^e verdieping slaapkamer en badkamer en/of technische ruimte.
• Op de 2^e verdieping, indien aanwezig, vind je hier een (berg) zolder en/of slaapkamers en/of dakterras.

En aan de 15 appartementen in de Brugwachter?

De Brugwachter bestaat dus uit 15 appartementen, de naam Brugwachter komt voort uit het feit dat de Brugwachter naast de toegangsbrug van het eiland gebouwd is.

• In deze woonvorm bevinden de bergingen zich in de kelder.
• Op het maaiveldniveau bevindt de hoofdentree en het souterrain met een royaal ‘penthouse’ en op de 4^e verdieping 2 royale penthouses met een groot dakterras voorzien van een lamellen zonnewering.
• Op de begane grond tot en met de 3^e verdieping bevinden zicht 3 appartementen per bouwlaag. Alle lagen zijn te bereiken doormiddel van een lift en trappen.

Havenmeester:

De Havenmeester bestaat uit 15 appartementen, de naam Havenmeester komt voort uit het feit dat de Havenmeester naast de ‘haven’ wordt gebouwd.

• In de kelder bevinden zich de bergingen.
• Op het maaiveldniveau bevindt de hoofdentree en het souterrain met een royaal ‘penthouse’ en op de 4^e verdieping 2 royale penthouses met een dakterras.
• Op de begane grond tot en met de 3^e verdieping bevinden zicht 3 appartementen per bouwlaag. Alle lagen zijn te bereiken doormiddel van een lift en trappen.

IJsseltoren:

De IJsseltoren bestaat uit 12 appartementen, de naam IJsseltoren komt voort uit het feit dat de IJsseltoren direct uitkijkt op de ‘Oude IJssel’.

• Op het maaiveldniveau bevinden zich de bergingen en de hoofdtoegang van dit gebouw.
• Op het begane grondniveau bevindt en op de 6^e verdieping bevinden zicht de twee penthouses van de toren.
• Op de 1^e tot en met de 5^e verdieping bevinden zich telkens twee gespiegelde appartementen per bouwlaag.

De kelder:

Ook de kelder kent wat bijzonderheden, het betreft een half verdiepte kelder met een toegang doormiddel van een verwarmde hellingbaan vanaf het maaiveldniveau. In verband met de ventilatie in de kelder is de toegangsdeur van de kelder een open deur met in de kelder stuwdrukventilatoren en een trap met open stootborden, aan de andere zijde van de kelder. De kelder is voorzien van co2/ lpg detectie. Vanuit de kelder zijn de bergingen van de appartementen te bereiken en de kelder doet tevens dienst als de achteringang van de grachtwoningen.

Het kelderdek is geheel voorzien van een daktuin, met verlichting, planten, bomen en bestrating. Genoeg groen dus! Buiten de kelder op maaiveldniveau bevinden zich enkele openbare parkeerplaatsen met oplaadpunten voor elektrische auto`s. Ook zal er straks door Ter Steege een elektrische deelauto beschikbaar gesteld worden.

Bijzonderheden techniek:

• Elke woning/ appartement is voorzien van een warmtepomp en een wtw-installatie.
• De woning hebben zonnepanelen voor eigen gebruik. Bij de appartementen zijn de zonnepanelen op het dak voor de gebouwinstallaties.
• Dragende wanden bestaan uit:
  • In het werk gestort beton;
  • Prefab holle wanden;
  • Prefab betonwanden;
  • Kalkzandsteen in verschillende kwaliteiten;
  • Houtskeletbouw elementen.
• De kelder grenst aan de gracht, hierdoor is er veel aandacht besteed aan het waterdicht maken hiervan.

Planning:

In begin 2023 zijn we gestart met het grondwerk en de boorpalen. Bij het ontgraven dienden we rekening te houden met de vervuiling in de grond van onder andere PFAS. Dit gaf bij de planning wat oponthoud, aangezien het opgepompte water eerst gefilterd moest worden en deze filterinstallatie een maximale capaciteit had. Dit betekend dat de fundatie in kleine delen gerealiseerd moest worden.

Momenteel staan de grachtwoningen grotendeels klaar, is de steiger van de Brugwachter en Havenmeester aan het zakken en wordt de dakvloer van de IJsseltoren bijna gestort. Wanneer alle steigers weg zijn, kan begonnen worden met de terreininrichting en de gehele infrastructuur. Ook kan dan de nuts van alle gebouwen via de kelder worden ingevoerd.

Een groot project, maar wat wordt het mooi! De oplevering staat gepland in maart 2025.

Ons klimaat is aan het veranderen. Dat zie je, dat voel je. Steeds vaker gaan nieuwsberichten over nieuwe hitte records, extreme neerslag en extreme droogte. Ook de periodes van watertekorten nemen toe evenals de vraag naar schoon drinkwater.

Om problemen met de drinkwatervoorziening in de nabije toekomst te beperken moeten we actief aan de slag, zo ook Ter Steege. Bij het ontwikkelen en realiseren van ons nieuwe kantoorpand van Ter Steege Bouw Vastgoed Delft is er extra geïnvesteerd in duurzame innovaties. Onder het motto ‘breng in de praktijk wat je verkondigt’ hebben we zoveel mogelijk innovatieve technieken toegepast.

Eén van de technieken is het opvangen en hergebruik van regenwater. Het groendak ofwel retentiedak met PV-panelen is voorzien van mos-sedum en een ondergrond van lava, waardoor het dak goed water kan absorberen. Het overtollige regenwater wordt gefilterd en opgeslagen in een watertank onder het parkeerterrein. Het regenwater wordt vervolgens gebruikt voor het doorspoelen van de wc’s en het bewateren van de planten aan de gevel. Wanneer er onvoldoende regenwater in de tank beschikbaar is, schakelt het systeem automatisch naar het gebruik van drinkwater.

Onze eerste ervaringen zijn positief. Per saldo verbruiken we met dit watersysteem veel minder waardevol drinkwater en daarbij is het water zachter voor de gevelplanting. Ook draagt het systeem bij aan het milieubewust zijn. Het financiële voordeel is echter beperkt door de investeringen.

Ter Steege heeft als doel om tot en met 2028 100 woningen te realiseren waar het regenwater opgevangen en hergebruikt wordt. De kennis die wij opdoen bij ons nieuwe kantoor zetten wij in bij deze projecten.